Wyobraź sobie, że co roku wyparowuje kwota równa całemu PKB Kanady. Tyle właśnie kosztuje świat nieefektywne zarządzanie zapasami. 1.8 tryliona dolarów według najnowszych badań IHL Services. To nie pomyłka. To nie przelicznik. To realne pieniądze, które firmy tracą przez brak zatowarowania (stockout), nadmierne zapasy i błędy w planowaniu.
Polski sektor B2B nie jest wyjątkiem. Średnia polska firma produkcyjna lub dystrybucyjna zamraża między 500 a 800 tysięcy złotych w niepotrzebnych zapasach. Pieniądze, które mogłyby generować przychody, finansować rozwój, wspierać innowacje - leżą na paletach i zbierają kurz.
Niewidzialna dziura w budżecie
Najbardziej przerażające jest to, że większość firm nawet nie wie, ile traci. 43% małych i średnich przedsiębiorstw wciąż nie śledzi swoich zapasów profesjonalnie lub używa przestarzałych, manualnych systemów. Excel rządzi niepodzielnie, a intuicja zastępuje analizę danych.
Tymczasem koszty są brutalne:
Rzeczywisty koszt przechowywania - większy niż myślisz
Zapytaj dowolnego managera, ile kosztuje przechowywanie zapasów, a usłyszysz: „No, czynsz za magazyn plus może jakieś opłaty”.
Rzeczywistość? Do 41% wartości produktu rocznie.
Tak, dobrze przeczytałeś. Produkt wart 1000 złotych, leżący rok na półce, generuje nawet 410 złotych kosztów. Skąd ta liczba?
Lista rzeczywistych, cząstkowych kosztów przechowywania (carrying costs):
- Magazyn (Warehousing) (5-10%): czynsz, utilities, security, systemy WMS
- Obsługa zapasów (3-5%): pracownicy, equipment, przesunięcia
- Ubezpieczenie (1-3%): im więcej trzymasz, tym więcej płacisz
- Obsolescence (6-12%): starzenie się, przeterminowanie, uszkodzenia
- Shrinkage (2-5%): kradzieże, błędy, zaginięcia
- Koszt utraconych korzyści (Opportunity cost) (10-15%): zamrożony kapitał mógłby pracować gdzie indziej
- Podatki i compliance (2-5%): podatek od nieruchomości, inventory tax
SUMA: 29-41% wartości zapasów rocznie
Polska rzeczywistość: case study anonimowego klienta
Poznajmy „Firmę X” – średniej wielkości dystrybutor elektroniki z Śląska.
- Obroty: 45 mln PLN rocznie
- SKU: około 2,500 produktów
- Magazyny: 2 lokalizacje
- System: Excel + „pamięć Janka z magazynu”
Audyt wykazał:
- 820,000 PLN w slow-moving inventory (>180 dni)
- 340,000 PLN w dead stock (>365 dni)
- 15-20 stockoutów miesięcznie (utracona sprzedaż: ~180,000 PLN/miesiąc)
- Carrying costs: 287,000 PLN rocznie
Roczne straty: ponad 2.3 miliona złotych.
To 5% całkowitych obrotów wyparowujących w nicość.
Ile kosztuje Cię jedno paletowe miejsce?
Zróbmy prostą kalkulację dla typowego polskiego magazynu:
Założenia:
- Magazyn: 2000 m² w okolicach Warszawy
- Czynsz: 35 PLN/m² miesięcznie
- 800 miejsc paletowych
- Średnie obłożenie: 75%
Koszt jednego miejsca paletowego:
- Czynsz: 87.50 PLN/miesiąc
- Utilities + security: 15 PLN/miesiąc
- Obsługa (0.5h/tydzień × 35 PLN/h): 70 PLN/miesiąc
- Amortyzacja sprzętu: 10 PLN/miesiąc
- RAZEM: 182.50 PLN/miesiąc × 12 = 2,190 PLN/rok
Teraz dodaj koszt utraconych korzyści (opportunity cost). Paleta z towarem wartym 15,000 PLN, przy 12% ROI, mogłaby generować 1,800 PLN rocznie.
Całkowity koszt: 3,990 PLN za paletę rocznie.
Masz 100 palet z slow-movers? 399,000 PLN leci w błoto. Co roku.
Polska vs Europa Zachodnia - gdzie jesteśmy?
Porównanie nie napawa optymizmem:
Dystans do nadrobienia? Ogromny. Ale to też szansa – firmy, które teraz zainwestują w optymalizację, zyskają przewagę konkurencyjną na lata.
|
Metryka |
Polska |
Niemcy |
UK |
Średnia EU |
|---|---|---|---|---|
|
Firmy z profesjonalnym inventory management |
38% |
67% |
71% |
58% |
|
Średni inventory turnover |
6.2x |
9.8x |
10.4x |
8.5x |
|
Stockout rate |
4.8% |
2.1% |
1.9% |
2.8% |
|
Excess inventory (% całości) |
31% |
18% |
16% |
22% |
|
Użycie AI/ML w planowaniu |
8% |
31% |
35% |
23% |
Kalkulator kosztów zapasów
Otrzymaj spersonalizowaną analizę i dowiedz się ile możesz zyskać po wprowadzeniu optymalizacji
Ostatni krok - otrzymaj spersonalizowaną analizę
Podaj dane kontaktowe, aby otrzymać pełny raport z rekomendacjami
